برسی اظهارات جنجالی ترامپ | آیا استامینوفن واقعا باعث اوتیسم می‌شود؟

«Don’t take Tylenol!» – «استامینوفن مصرف نکنید!»
همین جمله‌ی کوتاه که دونالد ترامپ در یک نشست خبری با لحن هشداردهنده بر زبان آورد، کافی بود تا موجی از ترس و جست‌وجوی آنلاین به‌راه بیفتد. بسیاری از مادران باردار با نگرانی به سراغ اینترنت رفتند و واژه‌هایی مثل «Tylenol autism» در صدر ترندهای جهانی قرار گرفت. (استامینوفن در آمریکا بیشتر با نام تجاری Tylenol شناخته می‌شود)

اما آیا واقعاً این مسکن ساده، که میلیون‌ها زن باردار در سراسر جهان برای کاهش درد و تب به آن اعتماد می‌کنند، خطری پنهان دارد؟ یا این بار هم پای سیاست در میانه‌ی علم گیر کرده است؟

در این مقاله از پاب‌نرس، اظهارات جنجالی دونالد ترامپ درباره ارتباط استامینوفن و اوتیسم، واکنش وزیر بهداشت آمریکا و تحلیل‌های علمی نشریه‌های معتبر مثل Nature و Healthline را بررسی می‌کنیم. آیا واقعاً استامینوفن (Tylenol) در بروز اوتیسم نقش دارد؟

این مطلب با مرور جدیدترین پژوهش‌ها و داده‌های پزشکی به این پرسش پاسخ می‌دهد.

---

ادعای ترامپ درباره استامینوفن و اوتیسم: واقعیت یا سیاست؟

ترامپ در نشست خبری خود در تاریخ ۲۲ سپتامبر (۳۱ شهریور) در کاخ سفید اعلام کرد که سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) قصد دارد برچسب دارویی استامینوفن را تغییر دهد و هشدار «خطر احتمالی اوتیسم و ADHD» را به آن بیفزاید. او حتی تایلنول (Tylenol) را «عامل بزرگی» در افزایش آمار اوتیسم نامید و از رابرت اف. کندی جونیور (وزیر بهداشت آمریکا) بابت پیگیری این موضوع تشکر کرد.

کندی همان فردی است که سال‌ها پیش واکسن‌ها را به‌طور نادرست عامل اوتیسم معرفی کرده بود و حالا مسکن پرمصرف مادران باردار را هدف گرفته است.

این ترکیبِ «نام یک سیاستمدار جنجالی + یک داروی پرمصرف + یک بیماری پیچیده» مثل یک بمب رسانه‌ای عمل کرد. نشریه‌ی علمی Nature همان روز در مطلبی به این مضوع پرداخت و این ادعا را «ساده‌انگارانه و بی‌پایه» توصیف کرد، اما تیترهای ترسناک خیلی زودتر از نشریه های معتبر علمی منتشر شدند.

🩺 پزشکی به زبان ساده در اینستاگرام پاب نرس

---

نظر پزشکان و ACOG: استامینوفن در بارداری ایمن است؟

پس از موج رسانه‌ای، نهادهای معتبر پزشکی یک‌صدا وارد میدان شدند.

ACOG (کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان) بعد از این صحبت های جنجالی بیانیه‌ای منتشر کرده که هشدارهای رسانه‌ای را نگران‌کننده می‌داند و تأکید می‌کند شواهد کافی برای ارتباط علت-معلولی وجود ندارد. دکتر کریستوفر زان، رئیس بخش پزشکی بالینی ACOG، تأکید کرد:

«بیماران باردار نباید از فواید استامینوفن بترسند. این دارو یکی از معدود گزینه‌های ایمن برای کاهش درد و تب است.»

چرا چنین اطمینانی وجود دارد؟
زیرا داروهای جایگزین مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن (NSAIDها) به‌ویژه پس از هفته‌ی بیستم بارداری می‌توانند به جنین آسیب برسانند و حتی طبق اعلام FDA مصرفشان ممنوع است. به بیان ساده، در حال حاضر استامینوفن کم‌خطرترین انتخاب موجود است. (ACOG)

---

آخرین پژوهش‌های بزرگ: استامینوفن و خطر اوتیسم (داده‌های 2024)

دانشمندان بیش از یک دهه است که ارتباط احتمالی میان مصرف استامینوفن در بارداری و اختلالات تکاملی عصبی مانند اوتیسم یا ADHD را بررسی می‌کنند.
برخی مطالعات کوچک، ارتباطی ضعیف گزارش کرده‌اند؛ اما مطالعات بزرگ و دقیق‌تر نتیجه‌ی متفاوتی نشان می‌دهند.

یک پژوهش بزرگ در سوئد که نتایج آن در سال ۲۰۲۴ در مجله‌ی JAMA منتشر شد، داده‌های بیش از ۲.۵ میلیون کودک را طی چندین سال بررسی کرد.

• میزان اوتیسم در کودکانی که مادرانشان استامینوفن مصرف کرده بودند: ۱.۴۲٪
• میزان اوتیسم در کودکانی که مادرانشان استامینوفن مصرف نکرده بودند: ۱.۳۳٪

این تفاوت ناچیز (حدود ۰.۰۹ درصد) حتی از نظر آماری هم معنادار نبود.
وقتی پژوهشگران داده‌ها را با گروه‌های خواهر و برادر مقایسه کردند—روشی که اثر عوامل ژنتیکی و محیطی را بهتر حذف می‌کند—این اختلاف کاملاً ناپدید شد.

دکتر دانیل فیشر، متخصص کودکان، نتیجه را چنین خلاصه کرد:

«این مطالعات تنها همبستگی نشان می‌دهند، نه علت. درست مثل این است که بگوییم مادرانی که بستنی می‌خورند بچه‌هایشان بیشتر اوتیسم می‌گیرند!»

---

چرا بعضی مطالعات ارتباط ضعیف پیدا می‌کنند؟

وجود چند مطالعه‌ی کوچک که ارتباط مثبت نشان می‌دهند، به معنی خطر واقعی نیست. عوامل متعددی می‌توانند چنین نتایجی را تحریف کنند:

• سوگیری انتشار: تحقیقات با نتایج منفی کمتر منتشر می‌شوند.
• خطای یادآوری: والدینی که فرزندشان اوتیسم دارد، مصرف داروها را بهتر به خاطر می‌آورند.
• عوامل محیطی و ژنتیکی: سن والدین، تب مادر، یا بیماری‌های دوران بارداری می‌توانند مستقل از دارو در بروز اوتیسم نقش داشته باشند.

به همین دلیل است که پزشکی، به جای واکنش هیجانی به هر «امکان»، به دنبال شواهد تکرارپذیر و بزرگ می‌رود.

---

اگر علم خطاپذیر است، چرا باید به توصیه‌هایش اعتماد کنیم؟

ممکن است بپرسید: «اگر علم خطاپذیر است، چرا باید به توصیه‌هایش اعتماد کنیم؟»
پاسخ در خودِ روند علمی نهفته است. پزشکی بر احتمالات و شواهد بنا می‌شود، نه بر حدس و نظر افراد.
حتی اگر فرض کنیم همبستگی کوچکی بین استامینوفن و اوتیسم وجود داشته باشد، این لزوماً به معنای علت نیست. شاید علت اصلی تب بالا یا درد شدید مادر باشد که او را به مصرف دارو واداشته است. آیا امکان ندارد خود تب یا التهاب در مغز جنین تأثیر بگذارد؟ چرا، و این فرضیه از نظر علمی حتی محتمل‌تر است.

علم پزشکی همواره آماده‌ی اصلاح است. اگر فردا داروی ایمن‌تری معرفی شود، هیچ پزشکی بر مصرف استامینوفن اصرار نخواهد داشت. تاریخ علم پر است از مثال‌هایی که درمان‌های قدیمی کنار گذاشته شده و روش‌های بهتر جایگزین شده‌اند.
به بیان دیگر، قدرت پزشکی در خطاپذیری و پیشرفت مداوم آن است. (به نقل از هادی صمدی؛ آینده پژوه تکاملی)

---

پیامدهای سیاسی و استرس مادران باردار

مشکل بزرگ‌تر از خود دارو، سیاست‌زدگی علم است.
تصور کنید زن بارداری با تب بالا به پزشک مراجعه کرده و استامینوفن تجویز شده است. او طبق دستور پزشک دارو را مصرف می‌کند اما بعد از شنیدن سخنان ترامپ دچار اضطراب می‌شود. استرس مزمن در دوران بارداری خود یکی از عوامل بالقوه‌ی اختلالات تکاملی مانند اوتیسم است. در این سناریو، چه چیزی خطر را افزایش داده است؟ استامینوفن یا سخنان یک سیاستمدار؟

از سوی دیگر، ترساندن مردم می‌تواند باعث شود برخی مادران به‌کلی از درمان تب یا درد خودداری کنند؛ تصمیمی که خطر سقط، زایمان زودرس یا آسیب مغزی به جنین را بالا می‌برد.
سیاستمداران وظیفه دارند بر شفافیت داروسازی و کیفیت خدمات درمانی نظارت کنند، اما حق دخالت در تصمیمات بالینی را ندارند.

۵ توصیه کلیدی برای مصرف ایمن استامینوفن در بارداری

۱. استامینوفن همچنان ایمن‌ترین گزینه است. پزشکان آن را برای تب و درد توصیه می‌کنند، به‌ویژه وقتی داروهای جایگزین خطر بیشتری دارند.
۲. تب درمان‌نشده خطرناک‌تر است. تب بالا می‌تواند باعث نقص‌های مادرزادی و زایمان زودرس شود.
۳. هیچ رابطه‌ی علت و معلولی ثابت نشده است. حتی بزرگ‌ترین مطالعات، خطر اضافی معناداری پیدا نکرده‌اند.
۴. عوامل ژنتیکی و محیطی مهم‌ترند. سن والدین، بیماری‌های دوران بارداری و حتی استرس مادر نقش کلیدی دارند.
5. مصرف خودسرانه ممنوع است. هر دارویی— حتی استامینوفن—باید با مشورت پزشک مصرف شود تا دوز و مدت مناسب مشخص شود.

نگاه رو به آینده برای اوتیسم: فولات و لکوورین

تحقیقات جدید نشان داده است که برخی افراد طیف اوتیسم ممکن است مشکل متابولیسم فولات داشته باشند. مکمل لکوورین (شکل فعال فولات) به‌عنوان درمان کمکی در حال بررسی است، اما هنوز شواهد کافی برای توصیه‌ی عمومی وجود ندارد.

مطالعه‌ای جدیدتر نشان داده است اضافه‌کردن لوکورین (فولینیک اسید) به درمان معمول می‌تواند شدت برخی علائم اوتیسم را کاهش دهد.
این مطالعات امیدبخش‌اند ولی هیچ ارتباط مستقیمی با مصرف استامینوفن ندارند.

---

نتیجه نهایی: بالاخره استامنوفن باعث اوتیسم می‌شود یا نه؟

آنچه مبنای صحبت های ترامپ در نشست خبری بود، مطالعات با جامعه آماری پایین بود که در کنار سایر عوامل احتمالی به ارتباط میان استامنوفن و اوتیسم داده بود. همان‌طور که جامعه‌ی علمی تأکید کرده است، این پژوهش‌ها نیازمند بررسی‌های گسترده‌تر و مطالعات با جامعه‌ی آماری بزرگ‌تر هستند و به هیچ‌وجه صلاحیت تبدیل شدن به یک واقعیت علمی یا مبنای سیاست‌گذاری را ندارند.

در جهانی که یک توییت یا یک جمله‌ی سیاستمدار می‌تواند میلیون‌ها نفر را مضطرب کند، بهترین واکنش ما اعتماد آگاهانه به علم است. علم شاید خطاپذیر باشد، اما تنها سیستمی است که به‌طور منظم خطاهای خود را اصلاح می‌کند.
مادران باردار می‌توانند با خیال راحت، زیر نظر پزشک، از استامینوفن برای کنترل تب و درد استفاده کنند و مطمئن باشند که تصمیمشان بر پایه‌ی قوی‌ترین شواهد امروز است—نه بر اساس جنجال‌های فردا.

پزشکی امروز، مبتنی بر شواهد بزرگ است و به جای جدی گرفتن هر امکانی، به سراغ فرضیه‌های محتمل‌تر می‌رود و آنهایی را در کارآزمایی‌های بالینی تصادفی، یا توسط کلان‌داده‌ها تأیید شوند مبنای درمان قرار می‌دهد.

خلاصه در یک جمله:
استامینوفن خطری ثابت‌شده برای اوتیسم ندارد؛ برای بیان این ادعا نیاز به برسی ها و آزمایشات بیشتر است.

---

مترجم: هستی روستایی