درد معده در شب | علت، تشخیص و درمان در خانه

درد معده یکی از علائم رایج بسیاری از بیماری ها مانند گاز معده، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و دیورتیکولیت است. شروع ناگهانی درد معده ممکن است نیاز به درمان فوری پزشکی داشته باشد.

از علائمی که بخاطر درد معده در شب تجربه می کنید، به شما در شناسایی علل احتمالی و یافتن درمان مورد نیاز کمک می کند.

کاری که اکنون می توانید انجام دهید

بیدار شدن در شب بخاطر درد، چیز مادام‌العمری نیست و می توانید به راحتی و به سرعت آن را تسکین دهید. فقط کافی است مشکل را تشخیص دهید.

درمان های خط اول را امتحان کنید.

گزینه های درمانی بدون نسخه شامل آنتی اسیدها و داروهای ناراحتی معده هستند. ابتدا آن ها را امتحان کنید؛

اگر موثر نبودند، به دنبال گزینه دیگری باشید.

علائمی که دارید را به خاطر بسپارید.

اگر اخیراً با مشکلات از ناحیه شکم از خواب بیدار می شوید، نوشتن یک دفترچه یادداشت شبانه را شروع کنید. آنچه را که باید بخورید، علائمی را که در طول روز تجربه می کنید و احساسی که در هنگام بیدار شدن دارید را بنویسید.

یادداشت برداری به شما وهمچنین پزشک تان کمک می کند تا هر گونه الگو یا علائمی را که ممکن است در حالت خواب آلودگی ممکن است نادیده بگیرید، تشخیص دهد.

در سبک زندگی خود تغییر ایجاد کنید.

اگر حس بد شما بخاطر رفلاکس اسید است، رفتارهای خود را که ممکن است باعث آن شود بررسی کنید. پرخوری یا نوشیدن بیش از حد همچنین اضافه وزن یا دراز کشیدن خیلی زود بعد از غذا، می توانند باعث ایجاد این مشکل شوند.

به پزشک مراجعه کنید.

اگر با وجود درمان‌ها و تغییر سبک زندگی، علائم همچنان باقی ماندند؛ وقت آن است که به یک پزشک مراجعه کنید. احتمالاً هر چیزی که باعث مشکلات شما می شود به راحتی درمان می شود. بنابراین از مراجعه به پزشک نترسید و هرچه زودتر این کار را انجام دهید.

چه چیزی می تواند باعث درد معده در شب شود؟

درد معده یکی از علائم رایج بسیاری از بیماری ها است. اگر می خواهید بدانید علت درد معده شما چیست و چگونه آن را درمان کنید، باید علائم دیگری را که ممکن است تجربه کنید را شناسایی کنید.

زخم معده

زخم معده، اغلب باعث سوزش معده می شود. زمانی که معده پر است یا اسید معده وجود دارد، درد ممکن است بدتر شود که نشان دهنده این است درد اغلب بین وعده های غذایی و در شب بدتر می شود.

زخم دوازدهه (زخم اثنی‌عشر)

زخم دوازدهه یکی از شایع‌ترین علل درد معده در شب است که در ابتدای روده باریک یا همان دوازدهه ایجاد می‌شود. این زخم معمولاً به دلیل عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن به وجود می‌آید. درد ناشی از زخم دوازدهه بیشتر به صورت سوزش یا تیرکشیدن در بالای شکم حس می‌شود و شب‌ها یا وقتی معده خالی است، شدیدتر می‌شود؛ به همین دلیل افراد مبتلا اغلب از خواب بیدار می‌شوند.

در زخم دوازدهه، معمولاً خوردن مقدار کمی غذا یا مصرف داروهای ضد اسید می‌تواند باعث تسکین موقتی درد شود. تشخیص این بیماری اغلب با استفاده از آندوسکوپی و یا آزمایش برای عفونت هلیکوباکتر پیلوری انجام می‌گیرد. درمان آن نیز شامل داروهای کاهش‌دهنده اسید معده مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI) است و در صورت وجود عفونت، پزشک داروهای آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند (Cleveland Clinic). اگر درد شبانه معده شما با غذا خوردن بهتر می‌شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا بررسی دقیق و درمان لازم انجام شود.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

تجربه هر فرد دارای IBS بسیار متفاوت است اما بسیاری از افراد گاه به گاه درد معده یا درد شکم را تجربه می کنند.

علاوه بر معده درد، ممکن است موارد زیررا نیز تجربه کنید:

• نفخ
• گاز معده
• اسهال
• یبوست

گاز معده

بیشتر مردم با گاز معده و علائم آن آشنا هستند. درد معده یکی از این علائم است و بسیاری از افراد دردهای تیز و کوبنده را در شکم و بالای آن تجربه می کنند

دیورتیکولیت

این وضعیت، باعث ایجاد کیسه های کوچک و برآمده از بافت تا پیشرفت به پوشش روی دستگاه گوارش می شود.

علاوه بر معده درد، دیورتیکولیت همچنین می‌تواند باعث موارد زیر شود:

• تهوع
• تب
• ناراحتی معده
• تغییرات در عادات روده ای

دیس‌پپسی (سوءهاضمه) عملکردی

دیس‌پپسی عملکردی یک علت شایع درد معده در شب است که در آن فرد علائم گوارشی مزمن دارد، ولی هیچ مشکل واضحی در آزمایش‌ها پیدا نمی‌شود. این مشکل می‌تواند باعث درد یا سوزش معده، نفخ، حالت تهوع و احساس سیری زودرس شود و معمولاً ارتباط مشخصی با غذا خوردن ندارد.

دیس‌پپسی عملکردی اغلب به استرس، اضطراب یا حساسیت بیش‌ازحد اعصاب گوارشی مرتبط است. برای مدیریت این بیماری، پزشکان معمولاً تغییر سبک زندگی، کاهش استرس و رژیم غذایی سالم را توصیه می‌کنند. در مواردی نیز داروهای ضداسید یا داروهایی که حساسیت اعصاب معده را کاهش می‌دهند، تجویز می‌شوند (Mayo Clinic).

اگر درد معده شما مزمن است و پزشک نتوانسته علت خاصی برای آن بیابد، احتمال دیس‌پپسی عملکردی وجود دارد و بهتر است برای بررسی بیشتر به متخصص گوارش مراجعه کنید.

رفلاکس اسید

آیا سوزش معده‌ی ساده می‌تواند نشانه‌ی یک مشکل جدی‌تر باشد؟ حقیقت رفلاکس معده را همین حالا در پاب نرس بخوانید! برگشت مکرر اسید معده احتمالاً نتیجه موارد زیر است:

• خوردن بیش از حد
• نوشیدن بیش از حد
• دراز کشیدن خیلی سریع بعد از خوردن غذا
• خوردن غذا های تحریک کننده رفلاکس

غذاهایی که احتمال رفلاکس اسید را افزایش می دهند شامل غذاهای تند، غذا های مبتنی بر گوجه فرنگی و غذاهای شیرین هستند. رفلاکس مزمن اسید یا رفلاکس اسید که بیش از یک بار در هفته اتفاق می افتد، می تواند مشکلات بزرگتری مانند التهاب ،‌ خونریزی و زخم مری است.

بیماری رفلاکس معده‌ای (GERD)

این بیماری در واقع فرم شدید تر رفلاکس اسید است که در آن فرد بیش از دوبار در هفته دچار برگشت اسید معده به مری و به دنبال آن سوزش سر دل، تهوع و سوءهاضمه می‌شود. در این بیماری علائم با دراز کشیدن بیشتر می‌شود.

سنگ کیسه صفرا

سنگ هایی که در کیسه صفرا ایجاد می شوند اگر مجرای کیسه صفرا را مسدود کنند، می توانند باعث درد معده شوند. این اتفاق می تواند به احتمال زیاد بعد از یک وعده غذایی بزرگ یا مخصوصاً غذای چرب، که اغلب در زمان شام است رخ دهد. این مورد می تواند نشان دهنده این باشد که سنگ کیسه صفرا در شب یا زمانی که در خواب هستید شبیخون میزند و آن را تجربه می‌کنید.

بیماری سلیاک

آلرژی به گلوتن که پروتئین موجود در گندم، جو، چاودار و غلات است، می تواند باعث التهاب روده کوچک شود، که اغلب با گرفتگی و درد شکم همراه است. احتمالا عوامل ژنتیکی، زمینه ساز این آلرژی هستند.

علائم معمولاً مربوط به سیستم گوارشی هستند و شامل اسهال، خستگی و نفخ است. با این حال، برخی از افراد هیچ علامتی ندارند.

در صورت عدم تشخیص یا درمان، خطر بروز عوارض وجود دارد. از جمله این عوارض می توان به مشکلات دندانی، تاخیر در بلوغ، تغییرات خلقی و کاهش رشد به دلیل کمبود ویتامین و مواد معدنی اشاره کرد.

حدود 1 نفر از هر 100 نفر در سراسر جهان به بیماری سلیاک مبتلا هستند، اما حدود 30٪ تشخیصی ندارند.

بیماری کرون

بیماری کرون نوعی IBD است. این بیماری نوعی التهاب پوشش دستگاه گوارش است که باعث اسهال، درد شکم، کاهش وزن، کم خونی، خستگی و سایر علائم می شود.

علائم کم خونی را جدی بگیرید! انواع کم خونی تا علائم مهم آن‌را در زنان و مردان در پاب نرس بخوانید.

کارشناسان دلیل ایجاد آن را نمی دانند، اما ممکن است به دلیل یک واکنش خود ایمنی یا عوامل ژنتیکی باشد. همچنین، سیگار کشیدن نیز می تواند این خطر را افزایش دهد.

دردهای قاعدگی

گرفتگی، نفخ، ایجاد گاز و ناراحتی در طول قاعدگی شایع است، زیرا پوشش داخلی رحم ریزش می کند.

علائم از خفیف تا شدید متغیر است و ممکن است بر پشت و پاها نیز تأثیر بگذارد. همچنین ممکن است حالت تهوع، استفراغ، سردرد و علائم دیگر نیز ایجاد شود.

اندومتریوز

اندومتر به بافت داخلی رحم گفته می شود.

در آندومتریوز، بافتی مشابه بافت آندومتر در خارج از رحم رشد می کند این اتفاق این می تواند باعث درد شدید یا مداوم، خونریزی و لکه بینی و مشکلات گوارشی شود.  همچنین می تواند باعث ایجاد مشکل در باردار شدن نیز بشود.

اندومتریوز می‌تواند بیش از 11 درصد زنان بین 15 الی 45 سال را درگیر خودش بکند!

علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک در هر فرد متفاوت است؛ در این مقاله از پاب نرس دسته بندی جامعی از علائم را می توانید بخوانید.

عدم تحمل غذایی

افراد مبتلا به عدم تحمل غذایی، نسبت به برخی غذاها حساسیت دارند و نمی توانند آنها را به درستی هضم یا پردازش کنند. این افراد ممکن است درد، نفخ، اسهال و گاز را تجربه کنند. علائم معمولاً بلافاصله پس از خوردن غذا شروع می شوند اما می توانند تا 48 ساعت بعد هم ظاهر شوند.

عدم تحمل لاکتوز، یک عدم تحمل غذایی رایج است که باعث گرفتگی و درد شدید شکم می شود.

یبوست

یبوست باعث دشواری در دفع مدفوع می شود. در نتیجه، مواد زائد در روده بزرگ تجمع می‌یابند که منجر به اتساع، درد و فشار در سراسر شکم می‌شود. در این اختلال مدفوع سفت و خشک است و به سختی دفع می شود.

یبوست می تواند به دلایل زیادی از جمله عوامل غذایی، برخی داروها یا یک بیماری زمینه ای رخ دهد.

گاهی اوقات، درد معده در شب ممکن است به طور ناگهانی شروع شود

درد معده ناگهانی در شب ممکن است به دلیل موارد زیر باشد:

① سنگ های کلیه

هنگامی که سنگ کلیه شروع به حرکت می کند و وارد حالب می شود، ممکن است درد ناگهانی و شدیدی در کمر خود احساس کنید. این درد می تواند به سرعت به معده و ناحیه شکم سرایت کند. مکان و شدت درد ناشی از سنگ کلیه با جابجایی سنگ در مجرای ادراری تغییر می کند.

② گاستروانتریت ویروسی

اگر این ویروس مسری را از شخص دیگری دریافت کرده‌اید؛ ممکن است درد معده، استفراغ، اسهال، تهوع، تب و علائم دیگر را تجربه کنید.

③ مسمومیت غذایی

بسیاری از افراد مبتلا به مسمومیت غذایی استفراغ، حالت تهوع، اسهال یا شکم درد را تجربه می کنند. اکثر مردم این علائم و نشانه ها را در عرض چند ساعت پس از خوردن غذای آلوده تجربه می کنند.

④ حوادث قلبی

ممکن است بعید و البته بسیار نادر به نظر برسد اما علائم برخی از حوادث قلبی ممکن است شامل درد معده باشد. به طور خاص، افرادی که ایسکمی میوکارد دارند ممکن است درد معده را تجربه کنند.

علاوه برعلائم کلاسیک قلبی مانند درد گردن و فک، ضربان قلب سریع و تنگی نفس، برخی افراد علائم گوارشی مانند درد معده را با این رویداد قلبی تجربه می‌کنند.

درمان‌های خانگی مؤثر

اگر درد معده‌تان بیشتر شب‌ها سراغ‌تان می‌آید، چند راهکار ساده می‌تواند به کاهش آن کمک کند. اولین توصیه، تغییر در عادت‌های غذایی است. بهتر است دست‌کم دو تا سه ساعت قبل از خواب غذایی نخورید و از خوردن غذاهای چرب، تند، اسیدی یا شیرین خودداری کنید. بالا آوردن سر هنگام خوابیدن نیز به کاهش رفلاکس اسید کمک می‌کند.

نوشیدن آب گرم یا دم‌نوش‌هایی مانند نعناع، زنجبیل یا بابونه برای بعضی افراد آرامش‌بخش است . اگر درد ناشی از گاز باشد، یک پیاده‌روی کوتاه بعد از شام یا مصرف قرص ضدگاز مثل سایمتیکون ممکن است مؤثر باشد. با این حال، اگر دردتان ادامه‌دار یا با علائم نگران‌کننده همراه است، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید (Cleveland Clinic).

برای درد معده در شب چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

بیشتر مواقع درد معده در شب نگران‌کننده نیست و به‌راحتی با روش‌های خانگی بهبود می‌یابد. با این حال، اگر دردتان بیشتر از دو بار در هفته اتفاق می‌افتد، با درمان‌های خانگی بهتر نمی‌شود یا همراه با کاهش وزن بی‌دلیل، تب، خون در مدفوع یا استفراغ است، لازم است سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

همچنین اگر دردتان شدید و ناگهی باشد، یا با تنگی نفس، سرگیجه، یا انتشار درد به فک، گردن یا شانه همراه باشد، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید. این علائم می‌توانند نشانه مشکلی جدی‌تر، مثل حمله قلبی، باشند و نباید نادیده گرفته شوند.

با 10 علت زمین خوردن در سالمندان آشنا شوید تا بدانید چه عواملی می‌توانند زمینه‌ساز این مشکل باشند و چطور می‌توان از آن پیشگیری کرد.

سوالات متداول

۱. چرا هنگام خواب از درد معده بیدار می‌شوم؟

اغلب به‌خاطر رفلاکس اسید (دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا) یا زخم معده است.
سنگ کیسه صفرا هم می‌تواند پس از وعده چرب شام درد ناگهانی ایجاد کند.

۲. چه کارهایی می‌توانم همین امشب انجام دهم؟

یادداشت برداری: همه غذاها و علائم را بنویسید.
اجتناب از دراز کشیدن تا ۲–۳ ساعت بعد از غذا.
بالا بردن سر تخت ~۱۵–۲۰ درجه.

۳. کدام علائم نشان می‌دهد حتماً باید به پزشک مراجعه کنم؟

درد مداوم یا شدید که با داروهای ساده رفع نمی‌شود
سوزش سردل ≥۲ بار در هفته یا خون در مدفوع/استفراغ
تب یا کاهش وزن بی‌دلیل