بهداشت کودکان

چگونه از خلط کودکان خلاص شویم؟

مشکلات خلط اضافی کودکان برای خانواده

تبریک می‌گویم، شما نوزاد عزیز خود را به خانه آورده‌اید! اما ممکن است از خود بپرسید که چگونه چنین نوزاد کوچکی می‌تواند این همه ترشحات داشته باشد. آن مایع فراوانی که از بینی، گلو و دهان کودک می‌آید همان مخاط (که به آن خلط یا پوزه نیز می‌گویند) است – و مطمئن باشید که کاملاً طبیعی است!

در واقع، مخاط نقش مهمی در حفظ سلامت کودک شما دارد. این مایع چسبنده به مرطوب و نرم نگه داشتن بینی، دهان و گلو کمک می‌کند. مخاط همچنین با جلوگیری از ورود میکروب‌ها به بدن کوچک او، از کودک محافظت می‌کند.

با این حال، باید مخاط اضافی را پاک کنید یا از بین ببرید زیرا می‌تواند بینی و گلوی کودک شما را مسدود کند. مخاط همچنین گاهی اوقات می‌تواند علائم بیماری یا عفونت را نشان دهد.

مخاط بیش از حد می‌تواند تنفس نوزاد را دشوار کند و ممکن است نشانه‌ای از عفونت باشد. استفاده از یک پمپ بینی تمیز (پوار) می‌تواند به شما در مکش مخاط اضافی از بینی کودک کمک کند. این روش ساده و مؤثر به نوزاد شما کمک می‌کند راحت‌تر نفس بکشد و احساس بهتری داشته باشد.


در اینجا مواردی است که باید مراقب آن باشید

 

اگر کودکتان در حال خفگی است چه باید کرد

مخاط بیش از حد در بینی یا گلوی نوزاد گاهی اوقات می‌تواند منجر به انسداد یا خفگی شود. در بیشتر موارد، کودک شما مخاط اضافی را بیرون می‌دهد یا بالا می‌آورد.

کمک های اولیه اورژانسی برای خفگی نوزاد با مخاط

اگر متوجه شدید که کودکتان سرفه می‌کند یا به سختی نفس می‌کشد یا گریه می‌کند یا رنگ‌پریده یا قرمز می‌شود، سریعا عمل کنید:

  1. شکم نوزاد را روی ساعد خود قرار دهید و سر او را کمی پایین بیاورید.
  2. محکم اما به آرامی با کف دست به قسمت بالایی پشت کودک ضربه بزنید. این باید تجمع مخاطی را از جای خود خارج کند.
  3. اگر نوزادتان طبق معمول طی چند ثانیه پس از انجام این کار نفس نمی‌کشد، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

چرا نوزادان در گلوی خود مخاط دارند و چه صدایی باید داشته باشد؟

نوزادان در چند ماه اول زندگی از بینی تنفس می‌کنند. این از آن جهت مفید است که آنها بیشتر اوقات غذا می‌خورند! مخاط به مرطوب نگه داشتن سوراخ‌های بینی و گلو کمک می‌کند و از ورود میکروب‌ها جلوگیری می‌کند.

با این حال، گاهی اوقات مخاط می‌تواند انباشته شود یا غلیظ‌تر از حد معمول برای آنها شود. کودک شما ممکن است بیشتر از حد معمول صداهای خرخر یا در هنگام نفس کشیدن صدایی خس‌خس داشته باشد. گاهی اوقات مخاط همچنین می‌تواند باعث شود که کودک شما هنگام خواب خرناس بکشد یا با صدای بلند نفس بکشد.


چه چیزی باعث ایجاد خلط اضافی می شود؟

نوزادان به دلایل مختلفی راحت‌تر از کودکان بزرگ‌تر دچار سرماخوردگی و گرفتگی بینی می‌شوند. مسیرهای هوایی کوچکتر به سرعت مسدود می‌شوند. به علاوه، سیستم ایمنی در حال تکامل آنها هنوز در حال یادگیری نحوه محافظت از آنها در برابر میکروب‌ها است.

میکروب یا هر چیز دیگری که راه‌های هوایی ظریف کودک شما را تحریک می‌کند، بدن او را تحریک می‌کند تا مخاط اضافی تولید کند. این به منظور کمک به به دام انداختن و محافظت از آنها در برابر هر چیزی است که داخل بینی و گلوی آنها را تحریک می‌کند.

محرک‌های رایج ترشح مخاط برای نوزادان (و احتمالاً برای شما هم) عبارتند از:

  • دود سیگار
  • گرد و غبار و آلودگی‌ها
  • ویروس‌ها و سایر میکروب‌ها
  • مواد شیمیایی
  • تغییرات آب و هوا

موارد زیر نیز می‌تواند منجر به ایجاد مخاط بیشتر از حد طبیعی شود:

  • عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا
  • آلرژی
  • آسم
  • ذات‌الریه
  • برونشیولیت

در موارد بسیار نادر، احتقان بیش از حد مخاط در گلو و قفسه سینه نوزاد ناشی از یک بیماری جدی‌تر است، مانند فیبروز سیستیک.


اگر رنگ مخاط نوزادم تغییر کند به چه معناست؟

نوع مخاطی که کودک شما دارد و رنگ آن می‌تواند نشان دهد که کودک شما سالم و خوب است. همچنین می‌تواند به این معنی باشد که کودک شما دچار مشکل شده است.

در اینجا چیزی است که باید مراقب آن باشید:

  • مخاط شفاف: می‌توانید فرض کنید که کودک شما کاملاً خوب است.
  • مخاط سفید یا خاکستری غلیظ: این ممکن است مشکلی نداشته باشد یا ممکن است به دلیل احتقان سینوس باشد.
  • مخاط زرد: کودک شما ممکن است سرماخوردگی خفیف داشته باشد یا کمی کم‌آب شده باشد.
  • مخاط سبز یا قهوه‌ای: این می‌تواند نگران‌کننده باشد زیرا یک عفونت باکتریایی یا ویروسی ممکن است مخاط را به این رنگ‌ها تبدیل کند.
  • مخاط قرمز یا قهوه‌ای: کودک شما ممکن است در مخاط خود خون یا خاک داشته باشد و باید فوراً معاینه شود.

علائمی که نشان می دهد ممکن است نیاز به تخلیه مخاط داشته باشید

مخاط اضافی ممکن است برای نوزادان مشکل‌ساز باشد و تنفس یا خواب را برای آنها دشوار کند. ممکن است متوجه شوید که کوچولوی شما سریع یا با صدای بلند نفس می‌کشد. آنها همچنین ممکن است عطسه، سرفه یا اوق بزنند زیرا بدن کوچک آنها در تلاش است تا از شر مواد اضافی خلاص شود.

در حالی که مخاط به طور معمول از کودک شما در برابر باکتری‌ها محافظت می‌کند، مقدار زیاد آن می‌تواند منجر به رشد میکروب‌ها و ایجاد عفونت شود. به همین دلیل مهم است که مراقب آن باشید و همچنین به طور منظم مخاط را پاک کرده و تخلیه کنید.

چند راهکار خانگی برای راحتی کودک شما:

  • مخاط اضافی را با یک پارچه نرم یا دستمال پاک کنید.
  • از یک پمپ بینی استریل شده برای تخلیه ملایم مخاط اضافی استفاده کنید.
  • استفاده از اسپری سالین برای کمک به شل شدن مخاط خشک و پاک کردن آن از سوراخ‌های بینی.
  • از یک رطوبت‌ساز خنک در اتاق کودک استفاده کنید تا هوا مرطوب بماند. فراموش نکنید دستگاه را مرتب تمیز کنید تا کپک در داخل آن رشد نکند.
  • نوزادتان را به حمام ببرید و اجازه دهید بخار آب به حذف مخاط کمک کند. در حین حمام کردن حتماً بر کودک نظارت داشته باشید.
  • به طور منظم به نوزاد شیر بدهید تا هیدراته بماند.
  • با جاروبرقی گرد و غبار و موهای حیوانات خانگی، هرگونه آلرژن بالقوه را از بین ببرید.
  • کودک خود را روی زانوی خود بگذارید و به آرامی پشت او را مالش دهید تا به نیروی جاذبه کمک کنید تا مقداری مخاط را از بین ببرد.

برای از بین بردن مخاط نوزاد چه کارهایی را نباید انجام داد

  • از پماد تبخیری (ویسک) برای نوزادان استفاده نکنید. مطالعه‌ای در سال 2009 نشان داد که پماد تبخیری ممکن است برای نوزادان و کودکان کمتر از 2 سال مضر باشد. (بافت‌های تنفسی در این مطالعه شبیه به بافت‌های انسانی بودند.)
  • به نوزاد داروهای سرماخوردگی یا آنفولانزا ندهید.
  • مایعات را به بینی نوزاد وارد نکنید تا مخاط خارج شود.

نحوه استفاده از پوار (پمپ مکنده) برای خلاص شدن از شر مخاط اضافی

  1. یک کاسه آب را بجوشانید و خنک کنید تا پمپ را در حین مکش تمیز کنید.
  2. دست‌های خود را خوب بشویید.
  3. کودک خود را طوری قرار دهید که سر او کمی پایین‌تر از سینه باشد.
  4. پمپ را دور از صورت کودک خود نگه دارید و هوا را از آن خارج کنید.
  5. در حالی که هنوز پمپ را فشار می‌دهید، به آرامی نوک آن را درست داخل سوراخ بینی یا داخل گونه کودک قرار دهید.
  6. نوک را خیلی دور داخل بینی یا پشت دهان کودک قرار ندهید.
  7. به آرامی دست خود را روی پمپ رها کنید. همانطور که هوا به داخل آن مکیده می‌شود، مخاط نیز تخلیه می‌شود.
  8. پمپ را با فشار دادن آن در یک کاسه یا سینک خالی کنید.
  9. پمپ را با چند بار فشار دادن و رها کردن آن در آب استریل تمیز کنید.
  10. این کار را با سوراخ دیگر بینی یا طرف دیگر دهان کودک تکرار کنید.
  11. پمپ را با جوشاندن در آب بین استفاده‌ها تمیز کنید.
  12. برای جلوگیری از رشد کپک، اطمینان حاصل کنید که پمپ بین استفاده‌ها کاملاً خشک است.

نکاتی برای تخلیه مخاط نوزاد

  • پمپ را با جوشاندن در آب بین استفاده‌ها تمیز کنید. همچنین می‌توانید پمپ را با آب گرم و صابون بشویید و بگذارید در هوا خشک شود.
  • اگر مخاط بسیار غلیظ است، آن را رقیق کنید. قبل از تخلیه، دو یا سه قطره محلول نمکی را در بینی یا دهان کودک خود بریزید.
  • از تخلیه بیش از حد مخاط خودداری کنید. کودک شما هنوز به مقداری مخاط نیاز دارد تا سالم بماند!
  • اگر کودک شما واقعاً دوست ندارد مخاط خود را تخلیه کنند و گریه می‌کند، استراحت کنید. ممکن است مجرای بینی حساس یا تحریک شده یا گلو درد داشته باشد.

چه زمانی با پزشک تماس بگیرید

مهم است که برای معاینات منظم به پزشک اطفال کودک خود مراجعه کنید. اگر کودک شما احتقان جزئی یا گرفتگی بینی ناشی از مخاط بیش از حد داشته باشد، معمولاً به خودی خود بهبود می‌یابد. به پزشک خود اطلاع دهید که آیا کودک شما اغلب دچار احتقان می‌شود یا احتقان شدید است.

اگر کودک شما موارد زیر را دارد، به پزشک اطفال مراجعه کنید:

  • مخاط سبز، قهوه‌ای یا قرمز (قرمز ممکن است به معنای وجود خون در مخاط باشد)
  • استفراغ
  • کاهش اشتها
  • کاهش تعداد پوشک‌های خیس
  • دمای 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر
  • سایر علائم عفونت، مانند تب

فوریت های پزشکی

اگر کودک شما:

  • مشکل در تنفس یا نفس کشیدن بسیار پر سر و صدا دارد
  • تنفس سریع با بیش از 40 نفس در دقیقه دارد
  • باز شدن سوراخ‌های بینی هنگام نفس کشیدن
  • پوست آبی به خصوص در اطراف لب‌ها یا سوراخ‌های بینی دارد
  • نشانه‌های کم‌آبی بدن مانند کاهش تعداد پوشک‌های خیس، خشکی دهان و گریه بدون اشک دارد
  • استفراغ یا اسهال شدید را تجربه می‌کند

نتیجه گیری

داشتن مخاط در بینی، دهان و گلو برای کودک شما کاملاً طبیعی است – حتی گاهی اوقات مقدار زیادی از آن. شما نیازی به نگرانی ندارید، تا زمانی که کودک طبق معمول شیر می‌خورد، می‌خوابد و نفس می‌کشد.

مراقب رنگ و نوع مخاط کودک خود باشید. مخاط شفاف علامت خوبی است. هر گونه تغییر را به پزشک اطلاع دهید.

مخاط اضافی دهان و سوراخ‌های بینی کودک را با پاک کردن آن با یک پارچه نرم یا با تخلیه ملایم با استفاده از پمپ بینی پاک کنید.

 

منابع

Abanses JC, et al. (2009).Vicks VapoRub induces mucin secretion, decreases ciliary beat frequency, and increases tracheal mucus transport in the ferret trachea.
https://journal.chestnet.org/article/S0012-3692(09)60079-9/fulltext

Breathing problems. (n.d.).
https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=breathing-problems-90-P02666

Chirico G, et al. (2014). Nasal congestion in infants and children: A literature review on efficacy and safety of non-pharmacological treatments.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25336097/

Common cold. (2021).
https://www.cdc.gov/antibiotic-use/colds.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fantibiotic-use%2Fcommunity%2Ffor-patients%2Fcommon-illnesses%2Fcolds.html

Esther CR Jr, et al. (2019). Mucus accumulation in the lungs precedes structural changes and infection in children with cystic fibrosis.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6566903/

Mucus, our body’s silent defender. (2019).
https://healthtalk.unchealthcare.org/mucus-our-bodys-silent-defender/

Zheng J, et al. (2018). All about that mucus: How it keeps us healthy.
https://sitn.hms.harvard.edu/flash/2018/mucus-keeps-us-healthy/

 

امتیاز شما به این مقاله

میانگین امتیازات ۵ از ۵

جواد محسنی

دانشجوی پرستاری علوم پزشکی بابل,علاقه‌مند به حوزه پزشکی و درمان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا