خواص قهوه چیست؟ اثرات شگفت انگیز

خواص و تاثیر قهوه بر سلامتی همواره موضوع بحث و بررسی بوده است. در حالی که ممکن است درباره مضرات قهوه زیاد شنیده باشید، فواید آن نیز قابل توجه است. قهوه سرشار از آنتیاکسیدان است و تحقیقات نشان دادهاند که مصرف منظم آن میتواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها را کاهش دهد.
با این حال، نباید از وجود کافئین در قهوه غافل شد. کافئین یک محرک قوی است که میتواند در برخی افراد مشکلاتی ایجاد کند و اختلالات خواب را به دنبال داشته باشد.
در این مقاله، قصد داریم به بررسی دقیقتر خواص قهوه بپردازیم تا بتوانید با آگاهی کامل، تصمیم بگیرید که آیا این نوشیدنی پرطرفدار برای شما مناسب است یا خیر.
قهوه: منبعی غنی از مواد مغذی و آنتیاکسیدان
شاید تصور کنید قهوه تنها یک نوشیدنی محرک است، اما در واقع این نوشیدنی پرطرفدار سرشار از مواد مغذی و آنتیاکسیدانهای ارزشمندی است که به طور طبیعی در دانههای قهوه یافت میشوند.
هر فنجان قهوه معمولی (حدود ۲۴۰ میلیلیتر)، حاوی مقادیر قابل توجهی از ویتامینها و مواد معدنی است.
به عنوان مثال:
- ویتامینهای گروه B
قهوه منبع خوبی از ویتامینهای B2، B5، B1 و B3 است که نقش مهمی در متابولیسم و عملکرد صحیح بدن ایفا میکنند.
- مواد معدنی
منگنز، پتاسیم، منیزیم و فسفر از جمله مواد معدنی موجود در قهوه هستند که برای سلامت استخوانها، عضلات و سیستم عصبی ضروریاند.
البته، مقدار دقیق مواد مغذی موجود در قهوه به نوع دانه، روش تهیه و سایر عوامل نیز بستگی دارد. اما حتی یک فنجان قهوه میتواند بخش قابل توجهی از نیاز روزانه بدن شما به برخی از این مواد مغذی را تامین کند.
اما مهمترین ویژگی قهوه، غنی بودن آن از آنتیاکسیدانها است. آنتیاکسیدانها موادی هستند که به محافظت از سلولهای بدن در برابر آسیب رادیکالهای آزاد کمک میکنند. جالب است بدانید که در بسیاری از رژیمهای غذایی غربی، قهوه غنی ترین منبع تامین آنتیاکسیدانها محسوب میشود و حتی از میوهها و سبزیجات نیز آنتیاکسیدان بیشتری به بدن میرساند.
قهوه حاوی کافئین است، محرکی که می تواند عملکرد مغز را بهبود و متابولیسم را تقویت کند
کافئین، مادهای محرک است که در بسیاری از نوشیدنیها و مواد غذایی یافت میشود. قهوه یکی از غنیترین منابع کافئین محسوب میشود و به همین دلیل، مصرف آن به طور گستردهای در سراسر جهان رواج دارد.
کافئین چگونه عمل میکند؟
مسدود کردن آدنوزین
کافئین با مسدود کردن گیرندههای آدنوزین در مغز، مانع از اثر آرامبخش این انتقالدهنده عصبی میشود.
افزایش فعالیت مغز
با مسدود شدن آدنوزین، فعالیت مغز افزایش مییابد و ترشح سایر انتقالدهندههای عصبی مانند نوراپینفرین و دوپامین تحریک میشود.
کاهش خستگی و افزایش هوشیاری
این تغییرات در فعالیت مغز منجر به کاهش احساس خستگی و افزایش هوشیاری و تمرکز میشود.
تاثیرات کافئین بر بدن و مغز

تقویت عملکرد مغز
مطالعات نشان دادهاند که مصرف کافئین میتواند به طور موقت عملکرد مغز را بهبود بخشد و باعث افزایش هوشیاری، بهبود خلق و خو و افزایش سرعت واکنش شود.
افزایش متابولیسم
کافئین میتواند متابولیسم بدن را تا 11 درصد افزایش دهد و به سوزاندن کالری بیشتر کمک کند.
بهبود عملکرد ورزشی
مصرف کافئین قبل از ورزش میتواند عملکرد ورزشی را بهبود بخشد.
اهمیت تحمل بدن به کافئین
با مصرف مداوم قهوه، بدن به کافئین عادت میکند و به تدریج اثرات محرک آن کاهش مییابد. به همین دلیل، برخی افراد برای احساس همان اثرات اولیه، مجبور به افزایش میزان مصرف قهوه میشوند.
قهوه ممکن است از مغز شما در برابر آلزایمر و بیماری پارکینسون محافظت کند
آلزایمر و پارکینسون دو بیماری تخریبکننده سیستم عصبی هستند که میلیونها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار میدهند. آلزایمر به عنوان شایعترین علت زوال عقل شناخته میشود و پارکینسون نیز با از دست رفتن تدریجی سلولهای عصبی در مغز همراه است.
مطالعات متعدد نشان دادهاند که مصرف منظم قهوه میتواند نقش محافظتی قابل توجهی در برابر این دو بیماری ایفا کند. به طور مشخص:
آلزایمر
افرادی که به طور مرتب قهوه مینوشند، تا 65 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر قرار دارند. این بدان معناست که نوشیدن قهوه میتواند به حفظ سلامت مغز و کاهش خطر زوال عقل کمک کند.
پارکینسون
مطالعات مختلف نشان میدهند که مصرفکنندگان قهوه 32 تا 60 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری پارکینسون هستند. هرچه میزان مصرف قهوه بیشتر باشد، خطر ابتلا به این بیماری نیز کمتر میشود.
دیابت نوع 2
دیابت نوع 2، بیماری است که در آن بدن به درستی از انسولین استفاده نمیکند و در نتیجه سطح قند خون افزایش مییابد. این بیماری در دهههای اخیر شیوع بسیار زیادی پیدا کرده و میلیونها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده است.در افرادی که قهوه می نوشند بسیار کمتر است
اما نکته جالب توجه این است که مطالعات متعدد نشان میدهند مصرف منظم قهوه میتواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را به طور قابل توجهی کاهش دهد. برخی مطالعات حاکی از آن هستند که افرادی که قهوه مینوشند، 23 تا 67 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
تحلیلی جامع بر روی بیش از 457 هزار نفر نشان داده است که هر فنجان قهوه در روز میتواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را تا 7 درصد کاهش دهد.
بیماری های کبدی
کبد، یکی از حیاتیترین اعضای بدن است و نقش مهمی در پاکسازی خون و هضم غذا ایفا میکند. با این حال، کبد در برابر برخی عوامل مانند مصرف بیش از حد الکل و فروکتوز آسیبپذیر است. سیروز، مرحله نهایی آسیب کبدی است که در آن بافت سالم کبد جای خود را به بافت اسکار میدهد.خطر ابتلا به بیماری های کبدی در مصرف کنندگان قهوه کمتر است
مطالعات متعدد نشان دادهاند که مصرف منظم قهوه میتواند از کبد در برابر آسیب محافظت کند. افرادی که قهوه مینوشند، تا 84 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به سیروز قرار دارند. این اثر محافظتی به ویژه در افرادی که روزانه 4 فنجان یا بیشتر قهوه مصرف میکنند، قویتر است.
سرطان کبد نیز یکی از سرطانهای شایع و مرگبار است. تحقیقات نشان میدهند که افرادی که قهوه مینوشند، تا 40 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کبد قرار دارند.
افسردگی و خودکشی
افسردگی یکی از شایعترین اختلالات روانی است که میتواند به شدت بر کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارد. اما آیا نوشیدن قهوه میتواند به عنوان یک عامل محافظتی در برابر افسردگی عمل کند؟
خطر افسردگی و خودکشی در افرادی که قهوه می نوشند بسیار کمتر است
مطالعات متعدد نشان میدهند که بین مصرف قهوه و کاهش خطر افسردگی ارتباط مستقیمی وجود دارد. برای مثال، یک مطالعه در دانشگاه هاروارد نشان داد افرادی که به طور منظم قهوه مینوشند، 20 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند. همچنین، بررسی دیگری بر روی چندین مطالعه نشان داد افرادی که روزانه چهار فنجان قهوه یا بیشتر مصرف میکنند، 53 درصد کمتر احتمال دارد که دست به خودکشی بزنند و خواص قهوه بسیار چشمگیر است.
برخی از مطالعات نشان می دهد که مصرف کنندگان قهوه بیشتر عمر می کنند
مطالعات متعدد نشان دادهاند که مصرف منظم قهوه میتواند طول عمر را افزایش دهد. این ارتباط جالب توجه، به احتمال زیاد به دلیل کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماریهای مزمن و کشنده در میان مصرفکنندگان قهوه است.
تحقیقات گستردهای که بر روی بیش از 400 هزار نفر انجام شده است، نشان میدهد افرادی که قهوه مینوشند، به ویژه کسانی که روزانه 4 تا 5 فنجان قهوه مصرف میکنند، در مقایسه با افرادی که قهوه نمینوشند، خطر مرگ کمتری دارند و خواص قهوه مشهود است.

این مطالعات نشان دادهاند که مردانی که قهوه مینوشند، 12 درصد و زنانی که قهوه مینوشند، 16 درصد کمتر در معرض خطر مرگ هستند و میتوان گفت که یکی از خواص قهوه جلوگیری از پیری ومرگ است
کافئین میتواند باعث اضطراب و اختلال در خواب شود
در حالی که مطالعات متعدد به فواید و خواص قهوه بر سلامت اشاره کردهاند، نباید از جنبههای منفی آن غافل شد. درست مانند هر ماده غذایی دیگری، مصرف بیش از حد قهوه میتواند عوارضی را به همراه داشته باشد.
کافئین و اثرات جانبی آن
- اضطراب و بیقراری
در افرادی که به طور ذاتی حساسیت بیشتری به کافئین دارند، بیشتر دیده میشود.
- اختلال در خواب
- تپش قلب و حملات پانیک
- افزایش فشار خون
- دیورز (افزایش ادرار)
چه کسانی باید از مصرف قهوه پرهیز کنند؟
افرادی که به کافئین حساسیت دارند، مبتلایان به اضطراب، بیخوابی، بیماریهای قلبی و افرادی که به تازگی عمل جراحی انجام دادهاند، باید در مصرف قهوه احتیاط کنند و یا حتی از مصرف آن خودداری نمایند.
چگونه از عوارض جانبی قهوه جلوگیری کنیم؟
- محدود کردن مصرف: برای کاهش عوارض جانبی، بهتر است مصرف قهوه را محدود کرده و از نوشیدن آن به صورت مداوم در طول روز خودداری کنید.
- تغییر زمان مصرف: سعی کنید قهوه را در ساعات اولیه روز مصرف کنید و از نوشیدن آن در اواخر روز و شب خودداری نمایید.
- انتخاب نوع قهوه: برخی انواع قهوه حاوی کافئین کمتری هستند.
کافئین اعتیاد آور است و از دست دادن چند فنجان می تواند منجر به ترک اعتیاد شود
یکی از جنبههای کمتر شناخته شدهی کافئین، پتانسیل اعتیادآور بودن آن است. بسیاری از افرادی که به طور منظم قهوه یا نوشیدنیهای کافئیندار مصرف میکنند، ممکن است بدون آنکه متوجه شوند به کافئین وابسته شده باشند.

تحمل و وابستگی به کافئین
با مصرف مداوم کافئین، بدن به آن عادت کرده و به نوعی به آن وابسته میشود. این وابستگی به دو صورت خود را نشان میدهد:
- تحمل
با گذشت زمان، بدن به همان مقدار کافئین واکنش کمتری نشان میدهد و برای احساس همان اثرات اولیه، نیاز به مصرف مقدار بیشتری از آن خواهد داشت.
- وابستگی
قطع ناگهانی مصرف کافئین میتواند منجر به بروز علائم ترک شود. این علائم شامل سردرد، خستگی، مشکل در تمرکز، تحریکپذیری و بیحالی است.
علائم ترک کافئین
علائم ترک کافئین معمولاً چند روز طول میکشد و شدت آنها به میزان مصرف کافئین و مدت زمان مصرف آن بستگی دارد. این علائم ممکن است برای برخی افراد بسیار آزاردهنده باشد و انجام فعالیتهای روزمره را دشوار کند.
اگرچه کافئین میتواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد، اما مصرف بیش از حد آن و وابستگی به آن میتواند عوارض جانبی ناخوشایندی را به همراه داشته باشد. برای پیشگیری از بروز این عوارض، بهتر است مصرف کافئین را محدود کرده و در صورت نیاز به کاهش مصرف آن، به تدریج این کار را انجام دهید.
تفاوت بین قهوه معمولی و بدون کافئین
بسیاری از افراد، به دلایل مختلفی مانند اختلال در خواب یا اضطراب، ترجیح میدهند به جای قهوه معمولی، از قهوه بدون کافئین استفاده کنند. اما آیا میدانید این قهوه چگونه تهیه میشود؟
برای تهیه قهوه بدون کافئین، دانههای قهوه را قبل از برشته شدن، تحت فرآیندی قرار میدهند تا کافئین آنها حذف شود. این فرآیند معمولاً با استفاده از حلالهای شیمیایی انجام میشود. در این روش، دانههای قهوه را در یک حلال شیمیایی خیس میکنند. کافئین موجود در دانهها، در این حلال حل شده و از دانه جدا میشود. این فرآیند چندین بار تکرار میشود تا اطمینان حاصل شود که بیشتر کافئین از دانهها خارج شده است.
نکته مهم: با این که نام این قهوه، بدون کافئین است، اما به طور کامل فاقد کافئین نیست. مقداری کافئین در دانههای قهوه باقی میماند، اما این میزان بسیار کمتر از قهوه معمولی است.
- قهوه بدون کافئین با حذف کافئین از دانههای قهوه سبز تهیه میشود.
- برای حذف کافئین، از حلالهای شیمیایی استفاده میشود.
- فرآیند حذف کافئین چندین بار تکرار میشود.
- قهوه بدون کافئین، به طور کامل بدون کافئین نیست، اما میزان کافئین آن بسیار کمتر از قهوه معمولی است.
چگونه فواید سلامتی قهوه را به حداکثر برسانیم ؟
برای بهرهمندی حداکثری از خواص مفید قهوه برای سلامتی، نکات زیر را رعایت کنید:
- حداقل کردن مصرف شکر
افزودن شکر زیاد به قهوه، از فواید آن میکاهد.
- استفاده از فیلتر کاغذی
قهوه دم شده با فیلتر کاغذی، میزان کافستول (مادهای که کلسترول را افزایش میدهد) را کاهش میدهد. از این رو، روشهایی مانند پرس ترکی یا فرانسوی که از فیلتر استفاده نمیکنند، توصیه نمیشوند.
- مراقب نوشیدنیهای آماده باشید
بسیاری از نوشیدنیهای قهوهای که در کافهها و فستفودها سرو میشوند، حاوی مقادیر زیادی شکر و کالری هستند و مصرف مداوم آنها برای سلامتی مضر است.
- محدود کردن مصرف
نوشیدن بیش از حد قهوه نیز میتواند عوارض جانبی داشته باشد. بنابراین، مصرف متعادل آن توصیه میشود.
با رعایت این نکات ساده، میتوانید از فواید قهوه برای سلامتی بهرهمند شوید و از عوارض جانبی احتمالی آن جلوگیری کنید.
آیا بهتر است قهوه بنوشیم؟
برخی افراد بهتر است از مصرف قهوه خودداری کنند یا آن را محدود نمایند. این افراد شامل زنان باردار، افرادی با مشکلات اضطرابی، فشار خون بالا و بی خوابی هستند. کاهش مصرف قهوه برای این گروهها میتواند به بهبود وضعیتشان کمک کند.
مصرف قهوه در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.
علاوه بر این، افرادی که بدنشان کافئین را به کندی تجزیه میکند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای حملات قلبی قرار داشته باشند.
نگرانی دیگری که در مورد مصرف قهوه وجود دارد، ارتباط احتمالی آن با سرطان است. با اینکه دانههای قهوه حاوی آکریلآمید (نوعی ترکیب سرطانزا) هستند، اما تحقیقات نشان میدهد که مقدار آکریلآمید موجود در قهوه به اندازهای نیست که خطری برای سلامتی ایجاد کند. در واقع، بسیاری از مطالعات نشان میدهند که مصرف قهوه نه تنها خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمیدهد، بلکه ممکن است حتی آن را کاهش دهد.
خواص قهوه برای سلامتی
با وجود نگرانیهای موجود، خواص قهوه برای سلامتی بسیار است. البته این به معنای آن نیست که افرادی که قبلاً قهوه نمینوشیدند، باید مصرف آن را شروع کنند. اما برای افرادی که به طور منظم قهوه مینوشند و از آن لذت میبرند، فواید قهوه بسیار بیشتر از مضرات آن است.
مصرف قهوه برای اکثر افراد سالم، به ویژه افرادی که به طور منظم آن را مصرف میکنند، بیخطر است و حتی میتواند فوایدی برای سلامتی داشته باشد. با این حال، بهتر است افرادی که شرایط خاصی دارند یا نگرانیهایی در مورد مصرف قهوه دارند، با پزشک خود مشورت کنند.
سخن پایانی
بسیاری از پژوهشهایی که به ارتباط بین مصرف قهوه و سلامت پرداختهاند، از نوع مشاهدهای هستند. به عبارت دیگر، این مطالعات به بررسی ارتباط بین نوشیدن قهوه و بیماریها میپردازند، اما به طور مستقیم نمیتوانند علت و معلولی بودن این رابطه را اثبات کنند.
با این حال، با توجه به اینکه نتایج بسیاری از این مطالعات قوی و ثابت بوده است، میتوان نتیجه گرفت که قهوه ممکن است نقش مثبتی در حفظ سلامتی داشته باشد.
در گذشته، تصور بر این بود که قهوه مضر است، اما شواهد علمی اخیر نشان میدهد که برای اکثر افراد، مصرف متعادل قهوه میتواند مفید باشد. در واقع، از نظر برخی جنبههای سلامتی، قهوه در ردیف نوشیدنیهای سالمی مانند چای سبز قرار میگیرد.
آیا میخواهید اطلاعات بیشتری در مورد مطالعات علمی درباره قهوه و سلامتی به دست آورید؟
منبع

1 دیدگاه